چگونه وبینار کاربرپسند برگزار کنیم؟

webinar image

از چشم مخاطبان به خودمان نگاه کنیم!

در این مطلب قصد دارم برای کسانی که می خواهند وبینار برگزار کنند از نگاه تجربه کاربری نکته هایی مفید و کاربردی را بیان کنم تا به بالا رفتن کیفیت جلسات آنلاین شما کمک کند؛پس سعی می کنم تعریف ها و بازگویی مطالب تکراری را کم کنم و بیشتر به تشریح خواست ها و احساسات کاربران و بایدها و نبایدهایی برای برگزارکنندگان بپردازم.
برخی از این مطالب در هنگام تجربه های شخصی من به عنوان مخاطب به دست آمده؛ و در مواردی نیز ازآموزه های برگزار کنندگان موفق بهره گرفته ام.
ممکن است در حوزه کاری شما یا در طی زمان این آموخته ها دستخوش تغییر شود؛که طبیعی است؛ولی در اکثر موارد کار می کند و آزموده شده است.

آیا این استفاده از این ابزار برای جامعه هدف من مناسب و ضروری است؟
با گسترش پاندمی کرونا، ابزارهای ارتباطی آنلاین هم بسیار توسعه یافتند و هم امکانات جدیدی به آنها افزوده شد.مدارس، دانشگاه ها و سایر موسسات آموزشی و یا تجاری هم ناگزیر به استفاده از آنها روی آوردند؛ ولی به طور معمول آنها از ابزارهای روتین برای استفاده های روزمره خود استفاده می کنند.قاعدتا کلاس های آنلاین مدرسه وبینار نامیده نمی شود!

چگونه بهترین ابزارها را برای گرفتن بهترین نتیجه انتخاب کنم؟
اصولا چند هدف برای جلسات ویدئویی آنلاین در نظر گرفته می شود:

  • جلسات کاری و مشاوره ای
  • جلسات آموزشی خصوصی
  • پخش زنده سمینار،به صورت تعاملی و غیرتعاملی
  • مصاحبه و مناظره آموزشی و غیرآموزشی
  • معرفی محصول یا خدمات
  • برندسازی یا تقویت آن
  • انجام مسئولیت های اجتماعی یا امور خیریه
  • برگزاری جلسات آموزشی رایگان؛نیمه رایگان یا غیر رایگان

هدف شما می تواند یکی از موارد بالا یا ترکیبی از آنها باشد. ولی چه گزینه هایی در حال حاضر تجربه کاربری بهتری برای مخاطب و در نهایت خود شما به دنبال خواهد داشت؟

برای جلسات کاری و مشاوره ای در حالت عمومی، معمولا پلتفرم های ارتباط صوتی و به خصوص ویدئویی در دسترس-مانند واتساپ و اسکایپ-کفایت می کند.خوبی این ابزارها دردسترس بودن و رایگان بودن آنهاست که کاربر و شما را از نصب و سرو کله زدن با اپلیکیشن های پیچیده بی نیاز می کند؛ و مخاطب شما نیز با آنها آشناست.

برای جلسات آموزشی خصوصی هم بسته به نوع آموزش و مخاطب به روش های مختلف می توان عمل کرد؛ و در حقیقت باید ببنید که به چه امکاناتی نیاز دارید تا اهداف خود را برآورده سازید.با یک جستجوی کوچک در اینترنت می توانید به لیست های زیادی در این مورد پیدا کنید و با سنجیدن امکانات آنها، بهترین را انتخاب کنید.

در مورد پخش زنده سمینار، من معمولا حالت تعاملی با کاربران مجازی را پیشنهاد نمی کنم؛ مگر به صورت محدود و با پرسش های جمع آوری شده از قبل.کیفیت اینگونه مراسم-به خصوص اگر از پرده نمایش استفاده کنید-برای کاربر اینترنتی چیز جالبی از آب در نمی آید و سبب آشفتگی و تداخل در خود سمینار هم می شود.من فکر می کنم در اینگونه همایش ها اگر از پخش زنده ای فراگیر مانند لایو اینستاگرام،آپارات،لنز و…استفاده کنید نتیجه بهتری می گیرید.

در مورد مصاحبه و مناظره هم به نظر من می توانید مانند موارد بالا عمل کنید؛ مگر به امکانات اضافه ای نیاز داشته باشید که باز هم بسته به نیاز خود می توانید از اپلیکیشن های مختلفی استفاده کنید، مانند زوم، اسکایپ، واتساپ و اینستاگرام.ولی اصولا به نظر من تا احتیاج به استفاده از اسکرین اضافی برای پخش اسلاید، تخته نوشتاری یا ویدئو نداشته ندارید،خود و مخاطب را درگیر پلتفرم های دست و پاگیر نکنید.

حالا به موارد فهرست شده بالا نگاه کنید.برای چهار مورد باقی مانده وبینار می تواند بسته به مورد مفید باشد:

 

برای برگزاری وبینار هم پلتفرم های خارجی و داخلی خوبی وجود دارد،که انواع خارجی آنها را با یک جستجوی ساده می توانید بهترین هایشان را بیابید؛ ولی در مورد پلتفرم های داخلی معروف ترین و بهترین آنها از نظر من تاکنون ایسمینار، ایوند و اسکای‌روم و الوکام هستند.
خوبی ایسمینار و ایوند نسبت به اسکای روم و الوکام این است که شما فرآیندهای ثبت نام و دریافت وجه از کاربران،تبلیغات و اطلاع رسانی و…را هم از طریق آنها می توانید انجام دهید؛ ولی اسکای روم  یا الوکام تا به حال چنین امکانی نداشته اند(البته بسیاری از وبینارهای ایسمینارو ایوند هم با استفاده از اسکای روم انجام می شود)
اسکای روم یک پلتفرم توسعه یافته داخلی است و از لحاظ کیفیت ارتباط و امکاناتی مثل اسکرین، تخته نوشتن و…عملکرد خوبی از خود نشان داده است.تعدادی از وبینارهای ایسمینار بر پایه نرم افزار Adobe Connect توسعه یافته که به علت تحریم ها و برخی مسائل دیگر مانند مشکل با تایپ بعضی حروف فارسی و…گاهی دردسرهایی را به وجود می آورد؛ ولی به طور تجربی نشان داده که با سرعت های پایین تر اینترنت و گوشی های مختلف سازگاری بیشتری دارد.
توصیه من به خصوص اگر با مسائل ثبت نام و پشتیبانی روبه رو هستید استفاده از ایسمینار و ایوند بر پایه اسکای روم است؛ ولی باز هم پیشنهاد می کنم پلتفرم های مختلف را تست و تجربه کنید.

من اینجا فرض را بر این می گذارم که شما آشنایی کلی با چیستی و چگونگی برگزاری وبینار را دارید؛ و اینجا فقط به نکات مهمی که به اصل موضوع ما برمی گردد-یعنی ارتقاء تجربه کاربری-می پردازم.

اصل نخست:احترام به مخاطب که سرمایه اصلی شماست!

  • از پیش برنامه ریزی داشته باشید و هدفمند کار کنید:
    شاید این مورد بدیهی به نظر برسد؛ ولی تجربه ها و واقعیات نشان داده که بسیاری از برگزارکنندگان به این مورد کم توجهی نشان می دهند. داستان ها یا بهتر بگویم افسانه هایی شنیده اند که بله این تعداد جلسه وبینار راجع به یک موضوعی برگزار کنید، این تعداد شرکت کننده خواهید داشت و در نتیجه این مقدار درآمد کسب خواهید کرد؛ خیلی هم لازم نیست تلاشی انجام دهید(مثال هایی هم می آورند)ولی صادقانه به شما بگویم تا صحیح گام برندارید و جامعه هدف خود را راضی نگه ندارید، چنین اتفاقی نخواهد افتاد!

  • عنوان وبینار را به دقت انتخاب کنید؛و در توضیحاتی مختصر و مفید دستاورد مخاطب را از شرکت در آن به او بگویید:
    از کلی گویی پرهیز کنید.قرار دادن یک پوستر و گذاشتن عنوان هایی مثل:”تقویت اعتماد به نفس در زندگی” ” جذب فالوور بیشتر در اینستاگرام” “آشنایی با بورس” چندان جذاب به نظر نمی رسند؛ به ویژه اگر فقط به همین عنوان های کلی بسنده کنید!حتما در توضیحاتی کوتاه شرح مخنصری از آنچه را که ارائه خواهد شد فهرست کنید.اگر ویدئوی معرفی کوتاه(در حد یکی-دو دقیقه)هم بتوانید تهیه کنید که دیگر چه بهتر!

  • خود را پیشاپیش معرفی کنید:
    لازم نیست رزومه کامل خود را ارائه کنید؛ ولی حتما در چند جمله خود را معرفی کنید (به ویژه اگر شناخته شده نیستید)و صادقانه و بی اغراق هم این کار را انجام دهید!مخاطب اینک باهوش است و سریع تر دست شما را رو خواهد کرد.عناوینی مثل:”مدرس دوره های موفقیت” “دیجیتال مارکتر” “تحلیلگر بورس” “مشاور زندگی” کافی نیست.حتما اشاره ای کوتاه به جاهایی که در آن فعال بوده اید داشته باشید؛ یا برفرض شناسه شبکه های اجتماعی که مخاطب در صورت نیاز  آنها را به راحتی بیابد و حق انتخاب داشته باشد. معرفی کامل تر را بگذارید برای شروع وبینار؛ ولی این بار هم به اندازه یک رزومه استخدامی حوصله سربر نباشید و مهم ترین عناوین را بازگو کنید.

  • انتخاب زمان درست برای برگزاری:
    هنگام برنامه ریزی برای جلسه یا جلسات وبینار، برای تعیین زمان بهینه از نظر حضور کاربران تحقیق کافی را انجام دهید. این زمان بسته به نوع مخاطب و موضوع شما متفاوت است و هیچ زمانی به عنوان بهترین زمان به طور کل وجود ندارد! و باید زمان بهینه را برای هر وبینار خود به طور جداگانه بسنجید.؛ ولی به طور کلی رعایت نکات زیر می تواند برای شما مفید باشد:

  • برآورد کنید که اکثریت مخاطبان هدف شما چه ساعاتی برایشان مناسب تر است:
    مسلما ساعات آزاد بودن یک مدیر، دانشجو و یا خانم خانه دار و…با هم متفاوت است.بیشترین جلسات در بعد از ظهر و غروب برگزار می شود که ساعت های مناسبی برای یادگیری هم نیست و بیشترین ترافیک هم در این زمان ایجاد می شود! شاید شما بتوانید زمان مناست تری هماهنگ کنید تا بهره وری بیشتری داشته باشید.

  • از زمان رویدادهای مهم هم زمان غافل نباشید:
    خیلی بعید است هنگام برگزاری یک مسابقه مهم ورزشی،رویداد اجتماعی سیاسی بتوانید کاربر را پای دستگاه بنشانید.همچنین بررسی کنید که آیا شخص یا اشخاص دیگری که مورد پسند مخاطب شما هستند هم زمان با برگزاری وبینار شما جلسه ای قرار نیست برگزار کنند؟در این صورت شما شانس زیادی برای جذب مخاطب فعال تخواهید داشت؛به خصوص اگر آن همکاران از شما شناخته شده تر باشند!

  • به شلوغی شبکه هم فکر کنید:در کشور ما وقتی که تعداد  کاربر  اینترنت بالا می رود معمولا نه خود پهنای باند و نه سرورهای پلتفرمی که برگزارکننده وبینار کشش این حجم از درخواست را ندارند و به شدت بی کیفیت و یا در مواردی قطع می شوند و زحمات شما به سادگی بر باد خواهد رفت! پس به این نکته هم توجه کنید.

امکاناتی که لازم است پیش از برگزاری یک وبینار باکیفیت فراهم کنید:

  • اینترنت پرسرعت؛ واجب‌تر از نان شب! :
    هرچه اینترنت پرسرعت تری داشته باشید، احتمال اینکه ارائه صوت و تصویر بهتر و بی مشکل تری ارائه کنید بیشتر است.تجربه شخصی من نشان داده که این سرعت کمتر از 2 مگ نباید باشد. و دیگر اینکه اینترنت های همراه، گرچه بعضا سرعت های بهتری ارائه می کنند، ولی قطعی های لحظه ای بیشتری هم دارند که موجب آزار می شوند.(البته به عنوان زاپاس آنها را برای استفاده آماده داشته باشید)

در کل سعی کنید بیش از یک خط اینترنت خوب(و حتی یک کامپیوتر یا لپ تاپ)داشته باشید تا در صورت بروز اشکال، سریعا بتوانید به دیگری منتقل شوید.

  • امکانات سخت‌افزاری جهت برقراری ارتباط مطلوب:
    علاوه بر داشتن دو دستگاه کامپیوتر یا لپ تاپ مطمئن که گفته شد، مهم ترین ابزارها میکروفون و دوربین با کیفیت است.به طور معمول لپ تاپ ها روی خودشان این‌ها را نصب دارند؛ ولی بنا به تجربه از کیفیت بالایی برای کار حرفه ای برخوردار نیستند؛ و مثلا میکروفون نصب شده روی سیستم هنگام روشن شدن فن ها صدای آنها را هم با صدای شما همراه می کند که قطعا مطلوب نیست؛ و دوربین آن هم از رزولوشن و فوکوس ضعیفی برخوردار است.

توصیه می کنم که کمی تحقیق کنید و یک میکروفون و وب کم جداگانه، و یا هدست باکیفیت تهیه کنید.توجه کنید که نمی گویم حتما  وسایلی گران قیمت را حتما بخرید(به ویژه اگر در این راه مبتدی هستید)بلکه می توانید آن را از آشنایی قرض بگیرید یا حتی برای یکی دوبار اجاره کنید؛ و اگر خواستید به سمت حرفه ای شدن در این زمینه پیش بروید؛ آنگاه برای خرید وسایلی که کارتان را راه بیاندازد اقدام کنید.

تعداد ثبت‌نامی ها: بیشتر بهتر نیست!

شاید بعضی از ما فکر کنیم هر چه  ثبت نام کننده بیشتر باشد نشانگر استقبال بیشتر ودر نتیجه کسب ارزش های بیشتر مادی و معنویست؛ ولی چنین نیست!
قاعدتا موضوع وبینار، عمومی و یا تخصصی بودن آن و همچنین تسلط مدرس می تواند متغیرهای مهمی باشد و نمی توان یک فرمول کلی بیان کرد؛ ولی باید به یک اصل مهم توجه داشت: وبینار بر اصل دوطرفه بودن ودر کنترل داستن مخاطب استوار است؛ و اگر تعداد بالا باشد عملا سررشته امور از دست می رود!
بنابراین من جلسه ای با حاضران بیش از 30-40 نفر را برای زمانی که شما تدریس می کنید را توصیه نمی کنم، ولی از این تعداد بیشتر یا کمتر هم نتایج خوبی گرفته شده؛پس ابتدا خود و استراتژی برگزاری را بسنجید.
به این نکته تجربی هم توجه کنید:در وبینارهای رایگان معمولا حدود 70% از ثبت نامی ها در جلسه شرکت نمی کنند؛ و حتی برای جلساتی هم که قبلا پرداخت انجام شده 10 الی 20% ممکن است غایب داشته باشید!
و باز هم تاکید می کنم که برای وبینارهای پرتعداد، قبلا امکانات سرور و پشتیبانی را بسنجید!

قیمت گذاری: عادلانه و عاقلانه رفتار کنید!
چه بخواهید چه نخواهید شما با رقبایتان سنجیده می شوید. این عامل هم با توجه به شرایط اقتصادی می تواند بسیار برای وبینار های غیررایگان تاثیرگذار باشد،پس سنجیده و با درنظر گرفتن همه جوانب قیمت بدهید.

انتخاب محیط مناسب برای برگزاری:

شاید داشتن یک اتاق آرام و بدون داشتن صدا و مزاحمت های احتمالی از بدیهیات باشد؛ ولی متاسفانه دیده شده که بعضی از افراد اهمیت چندانی برای این موضوع قائل نیستند و گاهی از صدای کودکان گرفته تا تعمیرات داخلی وحیوانات خانگی هنگام برگزاری جلسات حواس مخاطب را پرت می کند!
همچنین، پخش موسیقی پس زمینه را در هنگام صحبت کردن به هیچ وجه توصیه نمی کنم.در مورد پس زمینه تصویر برگزارکنندگان هم توصیه می کنم که کاملا ساده باشد تا از حواس پرتی بیننده جلوگیری شود.همچنین به پوشش کلی خود توجه کنید و درنظر دشته باشید ممکن است مخاطبین بیشتر از حدی را که شما تصور می کنید در وب کم پیداست، ببینند؛ و همین برای شما حاشیه های زیادی به دنبال خواهد داشت!

پیش از اینکه خودتان دست به کار شوید بهتر است مدتی کمک خلبان باشید!
این مهارت هم مانند بسیاری از قابلیت های دیگر فردی نیاز به تجربه، تمرین عملی و یاد گرفتن از افراد کارآزموده دارد؛ و چه تمرینی بهتر از اینکه کنار دست ولی پشت صحنه همراه با یک مدرس باتجربه بنشنید و ضمن اینکه روال کار را می بینید و چالش های پیش آمده را ازنزدیک لمس می کنید؛ به دیگران هم یاری می رسانید؟

برای شرایط بحران از پیش برنامه داشته باشید:
شاید استفاده از واژه بحران شما را به یاد حوادث طبیعی خسارت بار یا وضعیت فوق العاده ای که ممکن است برای سازمان ها پیش بیاید بیاندازد؛ ولی باید به شما بگویم که برای برگزاری یک وبینار هم می توان شرایط بحرانی به وجود آید و آینده کاری شما را متاثر کند!
در کشور ما احتمال پیشامدهایی مثل قطعی اینترنت،مشکلات سرورها و حتی قطعی برق هم بسیار وجود دارد؛ و اضافه کنید بر این ها حوادث پیش بینی نشده ای مانند بیماری و سایر مشکلات برگزارکنندگان را!بنابراین توصیه می کنم که برای این موضوعات از قبل پیش بینی های لازم را داشته باشید،و علاوه بر پلن B،پلن CوDو…هم بچنید.ممکن است با خود بگویید احتمال این شرایط کم است و نباید ذهن خود را درگیر این موضوعات حاشیه ای کنم و اگر پیش آمد آنگاه فکری خواهم کرد(مثل اکثریت)؛ولی درواقع این طور نیست.یک وجه تمایز و کیفیت بالای تجربه کاربری را این گونه مواقع است که می توانید به مخاطبانتان نشان دهید و همیشه دست بالا را داشته باشید!

وبینار بدون اسلاید تفاوت چندانی با یک لایو خودمانی ندارد!
اسلاید معمولا یکی از رکن های اصلی وبینارهاست و وجود و بهینه بودن آنها از نظر کمیت و کیفیت تاثیر فوق العاده ای برای خلق تجربه کاربری مفید ولذت بخش دارد.تعداد اسلایدها بسته به زمان و نوع ارائه شما بستگی دارد؛ ولی در کل توصیه می شود که تعداد آنها خیلی زیاد نباشد زیرا هم تمرکز مخاطب را به هم می زند و هم سبب پراکنده گویی می شود.
اما نکته مهم در مورد محتویات اسلابدها:سعی کنید تا حد ممکن دارای جزئیات کمتر ،واضح ترو با حداقل پیچیدگی ممکن باشد.
برای مثال به دو اسلاید زیر در مبحث نقشه راه دیجیتال مارکتینگ توجه کنید:

digital marketing roadmap

 

dm roadmap

اسلاید اول ممکن است کامل و چشمگیر به نظر بیاید؛ ولی عملا برای تدریس کاربردی نیست(گرچه بسیاری از استادان از آن برای نشان دادن عظمت مسیر استفاده می کنند!) ولی عملا هم بسیار پیچیده و گیج کننده است؛ و هم در اسکرین های کوچک مثل گوشی موبایل هیچ جزئیاتی از آن مشخص نیست.
اسلاید دوم بسیار واضح تر و ساده تر است(ازین بهتر هم می تواند باشد)؛ و صد البته کاربردی تر و آسان فهم تر.
پس اگر مطالب با جزئیات زیادی دارید؛ آن را در اسلایدهای ساده تری تقسیم کنید تا مخاطب شما بهتر پذیرای تدریس شما باشد.
استفاده از عکس-نوشته های متناسب را هم در جابه جای اسلایدها توصیه می کنم که از بار ذهنی مخاطب می کاهد و اجازه می دهد مطلب بیشتر در ذهنش ماندگار شود.

یک توصیه دیگر برای آماده سازی مطالب:فقط گوگلی نباشیم!
با هم که تعارف نداریم.تقریبا بعید است که کسی از ما هنگام تهیه مطالب،از جستجوهای اینترنتی استفاده نکند.خود کاربرباشی هم همینطور!
ولی اینکه فقط یک وبینار شامل یک سری مطالب تدوین شده از گوگل و سایت های اینترنتی باشد چنگی به دل نمی زند! مخاطب هر روز آگاه تر می شود و در مقام مقایسه شما را به نسبت دیگرانی که از مطالعات، تجربیات و داده های بومی و ابتکاری استفاده کرده اند؛ ضعیف تر ارزیابی می کند و چه بسا در این میانه شما حذف شوید!

نکات تکمیلی برای قبل از برگزاری جلسه:

  • برنامه زمان بندی شده ای را درنظر بگیرید که شامل زمانبندی دقیق جلسه، زمان استراحت احتمالی و… باشد.توجه داشته باشید که در خیلی از مواقع، برنامه آنطور که شما خواسته اید پیش نمی رود؛ بنابراین از پیش چه برای کم آوردن زمان و چه برای اضافه ماندن زمان پیش بینی داشته باشید.

  • به مخاطبان پیش نیازهای حضور در جلسه را یادآوری کنید:از وسایل لازم گرفته تا کمینه سرعت اینترنت مورد نیاز.در موارد معدودی دیده ام که بعضی برگزارکنندگان حجم(تقریبی)مصرف اینترنت در زمان برگزاری جلسه را نیز برآورد و اعلام می کنند؛ که کار پسندیده ایست.هم اکنون اینترنت ما در کشور حجمی محاسبه می شود و ممکن است این موضوع برای بعضی از هم وطنان ما مهم باشد.

  • آشنایی کلی با شرکت کنندگان در روزهای پیش از شروع جلسه:
    چنانچه برای اولین بار وبیناری را با شرکت کنندگان ناشناس برگزار می کنید خیلی بهتر است پس از ثبت نام با آنها و خواسته هایشان آشنا شوید.بنابراین اگر مشخصات تماسی از آنها مثلا به صورت پیامک یا ایمیل دارید پرسش های کوتاهی را طراحی کنید و از آنها بخواهید که با پاسخگویی، شما را در پیشبرد هدفتان یاری کنند. توجه کنید که خیلی درخواست اطلاعات شخصی نکنید و فقط پرسش هایی کوتاه جهت آشنایی بپرسید.از این مهم تر، از کاربران بخواهید که اگر پرسشی دارند یا موضوع خاصی دوست دارند که از شما بشنوند مطرح کنند؛ تا شما آنها را دسته بندی کنید و تا حد توانایی در جلسات به آنها پاسخ دهید.این پیش آمادگی تاثیر بالایی در بهبود کار شما خواهد داشت.
    برای ایجاد و فرستادن لینک پرسشنامه یکی از مواردی که می توانید استفاده کنید سرویس ایرانی پرس لاین است که خدمات قابل قبولی در این زمینه ارائه می دهد.

هنگام برگزاری وبینار چگونه عمل کنیم؟

  • نظم و وقت‌شناسی اولین معرف شماست:
    پس از اینکه همه چیز را قبلا تست کردید؛ زمانی پیش از شروع وبینار (معمولا بین 20 دقیقه تا نیم ساعت)اسلاید وبینار را قرار دهید و متذکر شوید که وبینار در چه زمانی شروع خواهد شد.در این زمان از یک موسیقی ملایم هم می توانید استفاده کنید.قشنگ تر است که پشتیبان وبیناریا همکار شما در این زمان حضور فعال داشته باشد و به زودترآمدگان خوش‌آمد بگوید.اگر پرسشی دارند پاسخ گوید و به خصوص در مورد مشکلات وارد شدن و تست صدا و تصویر اقدامات لازم را انجام دهد.
    همچنین باید در نظر داشته باشید که برگزاری وبینار یک اولویت اصلی است و نباید آن را به عنوان یک فعالیت جانبی قلمداد کرد! متاسفانه دیده شده که برخی این موضوع را جدی نمی گیرند و هنگام نزدیک شدن به زمان وبینار شتابان خود را به محل برگزاری می رسانند و یا به اندازه کافی انرژی ندارند! و این موارد کاملا روی کیفیت کار شما تاثیر نامطلوب می گذارند.

  • وبینار رایگان را با رپورتاژآگهی اشتباه نگیرید!
    خیلی از وبینارها رایگان برگزار می شود؛ مثلا برای معرفی دوره های دیگر،محصول یا خدمات یا برندسازی. ولی بعضی مواقع بازدهی مطلوب ندارند؛ زیرا برگزارکنندگان فکر می کنند چون هزینه‌ای دریافت نمی کنند پس لازم نیست انرژی خاصی روی آن بگذارند؛ و یا اینکه فقط باید به تبلیغ کالا یا خدمت خود مشغول باشند و مخاطب بهره خاصی از خود جلسه نبرد؛ که این تصوری اشتباه است.درواقع این جلسات ویترین شایستگی کار شماست؛ و اگر برای مخاطب به اندازه کافی جذاب و البته مفید نباشد به احتمال قریب به یقین او را برای همیشه از دست خواهید داد! من اعتقاد ندارم که معرفی یا تبلیغ نباید کرد؛ بلکه حتما قسمت اصلی جلسه را طوری برگزار کنید که مخاطب احساس کند وقتی را که گذاشته در ازایش چیزی به دست آورده؛ حتی اگر تصمیم به پرداخت نگیرد؛ و نکته مهم تر اینکه طوری رفتار نکنید که مخاطب احساس کند شما فقط برای پول درآوردن است که اینجا هستید و بس!

  • تا حد امکان از تصویر خود استفاده کنید:
    در جلسات آنلاین از حس در کنار مخاطب بودن و تماس چشمی مستقیم که باعث درگیر کردن مخاطب و کارایی بالای جلسات حضوری می شویم خبری نیست؛ وبرای همین درصد نسبتا زیادی نسبت به جلسات حضوری راندمان پایین می آید؛ پس کمترین کاری که می توانیم انجام دهیم استفاده ازچهره خود برای ارتباط یکطرفه است.پیشنهاد می کنم اگر وقت و کیفیت اینترنت اجازه داد، در بین جلسه مخاطبان را هم به گفتگوی تصویری یا صوتی دعوت کنید تا مشارکت بالا برود؛ فقط در صورتی که سرعت اینترنت به حدی نامطلوب بود که وجود تصویر باعث اختلال در ارتباط مس شد، تصویر را ببندید.

  • برای بازخورد گرفتن نوشتاری از مخاطبین برای خود از قبل تعریف داشته باشید:
    در شروع و یا بین جلسه، تصویر و صدا را چک کنید(از طریق باکس چت)که مشکل نداشته باشد؛و از قبل برای خود علائمی تعریف کنید که همه به آن عمل کنند و سردرگم نشوید.برای مثال کسانی که همه موارد برایشان بی مشکل است + بگذارند و غیر از این با – پاسخ دهند،کسانی که فقط صدا دارند 1،کسانیکه تصویر دارند 2،کسانی که اسلاید را نمی بینند 3 و…
    به کسانی که مشکل دارند راهنمایی کنید و دستیار پشتیبان پیگیر باشد که حتما مشکل حل شده باشد و کسی تا حد امکان ناراضی مجبور به ترک جلسه نشود(مشکل از خودتونه کافی نیست!)

  • بدون صدا عملی انجام ندهید!
    چرا؟ برای اینکه فرضا شما برای لحظاتی مشغول کاری(مثل پیدا کردن فایل، چند ثانیه جابه جایی و…)هستید و صحبت نمی کنید؛ ولی متاسفانه چون اینترنت اکثرا با مشکل مواجه است کاربر تصور می کند که مشکل قطعی دارد و اعلام می کند صدا نداریم! پس هر کاری می کنید همراه با توضیح باشد: مثلا: اجازه بدید این صفحه رو براتون بیارم و …
    درزمینه های بالا مجموعه آموزشی نکته‌یار بسیار موفق عمل می کند و شخصا تجربه های خوبی در این زمینه از جلساتشان داشته ام.

  • مشخصات تماس خود را در دسترس قرار دهید:
    در طول جلسه تعدادی از افراد هستند که راه های ارتباطی شما را بی صبرانه می خواهند و شما هم ناچار می شوید آنها را تکرار کنید و تمرکز روی مطالب از بین می رود.پیشنهاد من این است که این اطلاعات را بالای صفحه پین کنید یا در کنار تمامی اسلایدها قرار دهید تا این نیاز برطرف شود.

  • برای آنها که فرصت حضور ندارند یا فقط دنبال جمع آوری فایل هستند برای زمانی دیگر!
    من تقریبا در هیچ وبیناری حضور نداشته ام که کسانی نپرسند:”استاد! فیلم ضبط شده را بعدا بهمون می دید؟فایل ها رو چطوری ازتون بگیریم؟ من دیر رسیدم، چی کار کنم؟”
    برای این کار هم مثل مورد بالا تکلیف را از قبل مشخص کنید و اطمینان بدهید که آنها به خواسته خود خواهند رسید یا تحت شرایطی خواهند رسید یا کلا چنین تصمیمی ندارید! این دوستان از همان شخصیت هایی هستند که در دوران تحصیل هم بیشتر به دنبال به دست آوردن جزوه بودند!

  • همیشه این پیش‌فرض را در ذهن خود داشته باشید که ممکن است کسی مطلع تر از من حضور داشته باشد:
    به دانش و سواد خود غره نشوید. نه در فقط در جلسات آنلاین و نه در هیچ جمع دیگری. ممکن است فرد یا افرادی به شما ایراد یا نقدی وارد کنند که به جا باشد.لزوما نباید بر درستی سخن خود اصرار کنید. حتی گاهی ممکن است افرادی از عمد برای محک زدن یا تخریب شما حضور یاقته باشند. این طور افراد را مدیریت کنید و اگر بحث دارد به حاشیه کشیده می شود و حالت ناخوشایندی به خود می گیرد سعی کنید که آن را جمع کنید یا از آن اشخاص بخواهید که در فرصتی دیگر به طور خصوصی با شما گفتگو کنند.اینگونه از سرایت بحث به دیگران مخاطبان و تجربه های ناخوشایند هم جلوگیری می کنید.

  • حوصله سربر نباشید!
    تحقیقاتی نشان داده که میزان متوسط تمرکز هر مخاطب روی موضوعی خاص به طور متوسط 3 دقیقه است؛ و پس از این دچار حواس پرتی و کم توجهی خواهد شد. پس سعی کنید در مدت صحبت هایتان نقاط عطفی داشته باشید و جلسه را به دست نگه دارید. هیچ گاه به طور یکنواخت(مونوتن)صحبت نکنید که شبیه لالایی می شود!
    حتی اگر جدی ترین مطالب را هم بیان می کنید گاهی آن را با چاشنی طنز یا شوخی بیامیزید(توجه کنید که این شوخی ها حساسیت برانگیز نباشد)
    در ضمن حاضرین را هم به مشارکت بیشتر دعوت کنید و برای افرادی که فقط حضور بی تحرک دارند انگیزه بدهید که با جمع باشند.

  • اگر مشکلی در هنگام اجرا پیش آمد، توضیح دهید و شرکت کنندگان را به حال خود رها نکنید!
    اگر خود برای لحظاتی نتوانستید حاضر باشید(حتی در زمان استراحت)مخاطبان را بی خبر نگذارید.تلاش کنید دست کم  پشتیبان حضور داشته باشد.چرا؟ این زمانیست که بیشتر مواقع شرکت کنندگان با هم در باکس چت شروع به گفتگو و پخش حدسیات و بازخوردهای منفی(حتی به حالت تمسخر) می کنند واین اصلا روند مناسبی نخواهد بود!

  • ضبط کردن ویدئوی وبینار:
    گرچه اکثر پلتفرم های برگزاری، امکان ضبط را برای ما فراهم می کنند ولی اکثرا این ویدئوها کیفیت مناسبی(بنا به تجربه)برای ارایه بعدی و احیانا ادیت ندارند.توصیه می کنم خودتان هم با برنامه های مناسب برای این کار علاوه بر پلتفرم،کار ضبط را انجام دهید تا مطمئن تر باشید.

پس از اتمام وبینار:کار شما هنوز تمام نشده است!

  • در اولین گام پس از تشکر از شرکت کنندگان، از آنها نظرسنجی کنید. معمولا پلتفرم ها برای این مورد هم امکاناتی دارند ولی بسیار مختصر و مفید است.سعی کنید نظرسنجی مخصوص به خود را تهیه کنید و مدت کوتاهی بعد از پایان وبینار آن را برای مخاطبان بفرستید.پیشنهاد می کنم پرسش ها مختصر و مفید ولی جامع باشد؛ و علاوه بر پرسش های چندگزینه ای و امتیازدهی، حتما جایی را برای نوشتن نظر شخصی به طور آزاد اختصاص دهید.یادتان باشد که ما همه چیز را نمی دانیم!

  • پیگیری و عمل کردن به وعده های داده شده:

    اگر قولی داده اید؛ حتما پیگیر باشید و در زمان مقرر به آن عمل کنید؛ هر چند که وبینار رایگان باشد.اگر قصدتان فروش خدمت یا محصول است که با استراتژی درست(و نه آزاردهنده!)پیش بروید تا به هدف خود برسید.حتما پاسخگوی تک تک شرکت کنندگان(و حتی کسانی که به هر دلیل شرکت نکردند)باشید و ارتباط موثر خود را برای آینده حفظ کنید.

  • ارزیابی عملکرد و برنامه ریزی برای آینده:
    در نهایت من فکر می کنم ارزش اطلاعات و تجربیاتی که از هر وبینار کسب می کنید از ارزش درآمدی که مستقیما کسب می کنید بیشتر باشد!پس خود یا به کمک متخصصص، نقاط قوت و ضعف خود را بسنجید، از آن سنجه های کلیدی را استخراج کنید و برای برنامه های آینده با گام های استوار و مطمئن تری پیش بروید.

شما در هنگام برگزاری وبینار به چه نکاتی توجه می کنید که تجربه کاربری بهتری را رقم بزنید؟ جای چه نکاتی در این مطلب خالیست؟همین زیر بنویسید تا با هم گفتگو کنیم!

*در تهیه این مطلب از آموخته هایم از عادل طالبی عزیز، چه با استفاده از فایل های صوتی و تصویری و چه حضور در وبینارها و سمینار بسیار بهره برده ام  و قدردان هستم.
با مفهوم تجربه کاربری آشنایی ندارید؟پیشنهاد می کنم حتما این مطلب اول را بخوانید!

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
برای ادامه، شما باید با قوانین موافقت کنید

حاصل اعداد زیر را وارد کنید *